اقتصاد جهان در ۲۰۲۰: دورنمایی مثبت زیر سایه چین، بدهی و جنگ تجاری

افزایش درگیری های تجاری، مسئله برگزیت، تغییر ساختار اقتصادی چین ، انبوه بدهی‌های انباشته شده، بانک های مرکزی و اتمام راه حل های اقتصادی آنها و خطرات ژئوپلتیکی معمولی، خطراتی هستند که رشد اقتصادی جهان را در ۲۰۲۰ تهدید می‌کنند.

به گزارش تسنیم به نقل از فارین پالیسی، پس از یک سال پر فراز و نشیب در ۲۰۱۸ و یک سال پر مخاطره در ۲۰۱۹ مخصوصاً در بخش‌هایی مثل تولید کارخانه‌ای جهان و کشاورزی آمریکا، دورنمای اقتصاد جهان در ۲۰۲۰ خوشبینانه است.

بسیاری از تحلیلگران انتظار دارند دنیا شرایط سخت را پشت سر گذاشته باشد و رشد اقتصادی افزایش یابد. صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی را در ۲۰۲۰ ، ۳.۴ درصد و بانک جهانی ۲.۷ درصد پیش‌بینی کرده‌اند. یک دلیل برای این میزان خوش بینی تسهیل سیاست مالی توسط بانکهای جهانی سراسر جهان است که به حل مشکلات به وجود آمده از جنگ های تجاری و کاهش سرمایه گذاری در ۲۰۱۹ کمک کرده و باعث افزایش نسبی رشد اقتصادی در سال پیش رو می شود ولی خطرات مربوط به خود را دارد.

صندوق بین‌المللی پول در آخرین گزارش خود از دورنمای اقتصاد جهان به خطراتی که رشد اقتصادی را تهدید می‌کند اشاره کرده است: افزایش درگیری های تجاری، مسئله برگزیت، تغییر ساختار اقتصادی چین ، نگرانی در مورد یک اصلاح قابل توجه در بازار، بانک های مرکزی و اتمام راه حل های اقتصادی آنها، انبوه بدهی‌های انباشته شده وخطرات ژئوپلتیکی معمولی که می‌توانند بهترین پیش بینی ها را خراب کنند. در اینجا نگاهی می اندازیم به برخی از این عوامل می توانند اقتصاد جهان را در ۲۰۲۰ بسازند یا نابود کنند.

جنگ های تجاری

علیرغم قرارداد اولیه بین آمریکا و چین در مورد مرحله اول توافق تجاری که آتش بسی بین این دو اقتصاد بزرگ جهان است، هنوز تا پایان جنگ های تجاری راه زیادی مانده است. مرحله اول این قرارداد تجاری هنوز نهایی نشده و توافق های مشابه آن در ماه های گذشته بی نتیجه مانده اند.

حتی اگر دونالد ترامپ و زی جینپینگ بالاخره به نوعی آتش بس در این جنگ تجاری برسند، یک آشتی نسبی در تجارت بین دو کشور به وجود می آید ولی بیشتر عوارضی که دولت ترامپ بر کالاهای چینی وضع کرده دست نخورده می ماند یعنی همچنان به حدود دو سوم واردات چین به آمریکا و بیش از نیمی از صادرات آمریکا به چین عوارض تعلق می گیرد. این به معنای مشکلات مالی بیشتر برای شرکت ها، مصرف کنندگان و … است.

جنگ های تجاری به درگیری بین واشنگتن و پکن محدود نمی‌شود. آمریکا با اروپا هم در جنگ تجاری است که مربوط می شود به عوارض وضع شده توسط آمریکا بر فولاد اروپا به خاطر درگیری ایرباس و بوئینگ و همچنین عوارض آمریکا بر کالاهای فرانسوی در پاسخ به مالیات دیجیتال بحث برانگیز فرانسه.

به علاوه، انگلیس در پایان ژانویه رسماً از اتحادیه اروپا جدا می شود ولی این تنها آغاز ماجراست. عدم حل و فصل مسائل کلیدی مثل نرخ عوارض بین انگلیس و اروپا یا استانداردهای قانونی بین دو طرف می تواند باعث چالش های دیگری شود و بر اطمینان تجاری و مصرف کننده و رشد اقتصادی تاثیر بگذارد.

درگیری های تجاری بیشتر بین اقتصادهای بزرگ دنیا به همراه عدم توانایی سازمان تجارت جهانی برای حل آنها به معنای ادامه محدودیت در تجارت است.

چین

اقتصاد چین به طور واضح کند شده است و دلیل آن تنها تأثیر عوارض ترامپ نیست. صندوق بین‌المللی پول انتظار دارد رشد تولید ناخالص داخلی چین تنها ۵.۸ درصد باشد که پایین‌ترین حد طی سال های اخیر است. اگر چین با یک رکود بزرگ مواجه شود، سایر کشورهای در حال توسعه هم تحت تاثیر قرار می گیرند یعنی کشورهایی که پیش برنده رشد اقتصاد جهان در ۲۰۲۰ خواهند بود.

بدهی

بدهی جهانی، چه بدهی شرکتی باشد یا بدهی فردی و ملی، چه در کشورهای پیشرفته باشد یا کشورهای درحال توسعه، به بالاترین حد خود رسیده است که تا حدی نتیجه تسهیل سیاست‌های پولی بانکهای مرکزی تحت فشار شوک های تجاری به اقتصاد است. این شرایط باعث نگرانی است چون این بانک های مرکزی با نرخ بهره پایین دیگر حربه ای برای حمایت از شوک های جدید بدهی ندارند.

حجم بدهی جهان بسیار بالاست. بانک جهانی در گزارش اختصاصی خود اشاره کرد که بدهی جهان به بالاترین حد ۲۳۰ درصد تولید ناخالص داخلی در ۲۰۱۸ رسید و از آن زمان رو به رشد بوده است. رشد بدهی در بازارهای نوظهور هشداردهنده است چون ۵۰ تریلیون دلار از این بدهی را برعهده دارند و در برابر هرگونه شوک اقتصادی آسیب‌پذیر هستند.

خطرات ژئوپلیتیکی

تمام اتفاقات معمول جهان از افزایش درگیری بین ایران و عربستان و آمریکا گرفته تا گسترش نا آرامی‌ها در شمال آفریقا و درگیری های آسیا بر سر برنامه اتمی کره شمالی یا طرح های بلندپروازانه چین در دریای شمال چین،هنگ کنگ و تایوان بر اقتصاد تاثیر می گذارند.