تاثیر جهش نرخ ارز بر استارتاپها
ایرانیان در دهه ۹۰ دو بار در سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۷ بحران ارزی را تجربه کردهاند که متاسفانه این بحرانها و جهش ناگهانی نرخ ارز، اثر نامطلوبی بر اقتصاد ایران گذاشته و میگذارد.
اما در مورد کسبوکارهای خرد بحث متفاوت است و ممکن است رویدادی که برای کسبوکاری سود بسیار خلق میکند، کسبوکار دیگری را در آستانه ورشکستگی قرار دهد. رویداد افزایش شدید نرخ ارز نیز ممکن است برای استارتاپها فرصت باشد و برای برخی دیگر از استارتاپها تهدید. به عنوان مثال اگر استارتاپی بینالمللی باشد میتواند با توجه به دریافتهای ارزی از این شرایط سود ببرد(البته اگر تحریمها اجازه دهند).
جهش نرخ ارز میتواند برای بعضی از استارتاپها مشکلاتی را ایجاد کند و هزینه تبلیغات را افزایش دهد، به عنوان مثال اکثر کسبوکارهای گردشگری از تبلیغات گوگلی استفاده میکنند و این افزایش شدید نرخ ارز هزینه تبلیغات آنها را تقریباً دو برابر میکند.
مشکل دیگری که برای استارتاپها به وقوع میپیوندد تامین مالی و جذب سرمایهگذار است. وقتی جهش ارزی رخ میدهد افراد یا مجموعههایی که تا قبل از آن در استارتاپها سرمایهگذاری میکردند ابتدا سعی میکنند که ارزش دارایی خود را حفظ کنند و در نتیجه ریسک کمتری را قبول میکنند. این امر باعث میشود دارایی خود را به جای سرمایهگذاری روی استارتاپها به بازارهای دیگری نظیر طلا، مسکن و… منتقل کنند.
مشکل مهم دیگری که جهش ناگهانی ارز ایجاد میکند تاثیرات روانی، تورم و در نتیجه کاهش قدرت خرید جامعه است. رفتار مصرفی مردم در زمانی که احساس میکنند قدرت خرید آنها کم شده تغییر میکند، افراد با درآمد کم به سمت ارضای نیازهای اولیه و استفاده از خدمات ارزان قیمت میروند و بخش از جامعه به سمت فعالیتها و خریدهایی میروند که ارزش پول خود را حفظ کنند.
ممکن است کالا یا خدماتی که تا قبل از جهش نرخ ارز برای مردم مطلوبیت داشته، دیگر بعد از جهش مطلوبیت نداشته باشد. هر چه کالا یا خدمات ارتباط بیشتری با نرخ ارز داشته باشد ممکن است بیشتر از سایر کالاها دچار تغییرات رفتار مصرفکننده شود.
به عنوان مثال ممکن است تقاضای کالا یا خدماتی که خاصیت حفظ ارزش پول دارند زیاد شود و همچنین ممکن است کالا یا خدماتی که وابستگی زیادی به نرخ ارز دارند با کاهش شدید تقاضا مواجه شوند، نظیر استارتاپهای لجستیک محور که خرید از سایتهای خارجی را آسان میکردند.
بنابراین با توجه به مطالب مذبور ضروریترین اقدام برای استارتاپها در شرایط فعلی ایران، تحقیقات بازار سریع و ارزیابی مطلوبیت خدمات یا محصولاتشان در شرایط جدید است.
در این راستا باید به کالاها یا خدمات جایگزین جامعه بعد از جهش نرخ ارز نیز دقت کرد. جهش نرخ ارز برای اقتصاد کشور ۱۰۰درصد تهدید است اما برای استارتاپها میتواند تهدید باشد و در عین حال فرصت.
