اهمیت آپدیت بایوس؛ چطور BIOS کامپیوتر و لپتاپ را بروزرسانی کنیم؟
بهروزرسانی بایوس، میتواند بسیاری از مشکلات سختافزاری و حتی برخی از مشکلات نرمافزاری سیستم شما را حل کند.
جیب نیوز – بایوس در انواع کامپیوتر و لپتاپ، بهعنوان یکی از بخشهای بسیار حیاتی در نظر گرفته میشود که پیشاز شروع راهاندازی سیستمعامل، از سلامت تمامی قطعات سختافزاری داخل کیس یا بدنهی لپتاپ اطمینان حاصل میکند و پس از آن، اجازهی راهاندازی سیستمعامل را میدهد. BIOS و نوع جدیدتر آن، UEFI که در سیستمهای مجهز به مادربردهای پیشرفتهتر بهکار گرفته میشود، امکان تغییر روند راهاندازی قطعات سیستم یا تغییر برخی از ویژگیهای سختافزاری کامپیوتر و لپتاپ ازجمله ولتاژ ورودی به رم یا پاور و امثال آن را فراهم میکند.
به گزارش زومیت، برخلاف باور عموم، بایوس نیز مانند درایور گرافیک، پردازنده و سایر بخشهای سیستم، نیاز به بهروزرسانی دارد. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا میکند که شما تصمیم به خرید مادربورد جدیدتر ندارید؛ اما میخواهید قطعات دیگری مانند پردازنده را عوض کنید. در این حالت، بهتر است بایوس شما بهروزرسانی شود تا هماهنگی بهتری با قطعات جدید داشته باشد و شما را درگیر مشکلاتی مانند باگهای متعدد، کرش کردن مداوم پردازنده و مسائلی ازاینقبیل نکند. در ادامه، علاوهبر آشنایی بیشتر با دلایل مهم ضرورت بهروزرسانی بایوس، نحوهی آپدیت بایوس لپتاپ و کامپیوتر را آموزش خواهیم داد.
چرا باید بایوس را بهروزرسانی کنیم؟
از ماه مارس ۲۰۲۳ (اسفند ۱۴۰۲ و فروردین ۱۴۰۳) گزارشهای متعددی از مشکلات ناپایداری پردازندههای نسل ۱۳ و ۱۴ اینتل سری دسکتاپ بهخصوص مدلهای H و HX در شبکههای اجتماعی مختلف منتشر شد؛ مشکلاتی که به کرشهای مداوم پردازنده اشاره داشت و سایر بخشهای سیستم از جمله هارد داخلی و رم را نیز درگیر میکرد.
اینتل در واکنش به این موضوع، سازندگان مادربوردها را بهعنوان مقصر اعلام کرد و گفت که آنها علیرغم اطلاع داشتن از اینکه تصمیمشان میتواند باعث ناپایداری در پردازنده شود، تنظیمات بایوس مادربورد را دستکاری کردند تا سیستم حفاظت حرارتی و قدرت مادربوردها غیرفعال شده و در نهایت، مادربورد به بالاترین اورکلاک ممکن برسد؛ تصمیمی که نتیجهای فاجعهبار را برای پردازندههای نسل ۱۳ و ۱۴ بهدنبال داشت.
بهروزرسانی بایوس در ابتدا بهعنوان یک گزینهی منطقی و بیدردسر برای رفع مشکل ناپایداری پردازندههای نسل ۱۳ و ۱۴ اینتل در نظر گرفته شد؛ اما ازآنجاییکه بهتازگی مشخص شده است که این مشکل در این پردازندهها، ساختاری است و به راهحلی اساسیتر از بهروزرسانی بایوس نیاز دارد، درحالحاضر، چندان راهحل کارآمدی بهنظر نمیرسد.
مشکل ناپایداری پردازندههای نسل ۱۳ و ۱۴، جدیدترین معضلی بود که هرچند بهصورت موقت، با بهروزرسانی بایوس مادربورد تا حدودی حل شد؛ اما این تنها دلیل ضرورت بهروزرسانی بایوس نیست. قطعات سیستم بهمرور زمان و بهتناسب نیاز شما، تغییر میکنند و با نمونههایی بهتر و جدیدتر جایگزین میشوند و لازم است که این قطعات، با مادربورد فعلی شما، هماهنگ باشند.
شرکتهای سازندهی انواع مادربورد، بهصورت دورهای و تا چند سال پس از تولید هر مدل مادربورد، بهروزرسانیهایی را برای این محصول منتشر میکنند که نصب آنها روی سیستم، مشکلات و باگهایی را که ممکن است در طول زمان روی کامپیوتر یا لپتاپ شما ایجاد شده باشد، حل میکند و عملکرد کلی سیستم را بهبود میبخشد.
علاوهبر این، گاهی اوقات ممکن است که در برخی از مادربوردها، رخنههای امنیتی از طریق بایوس ایجاد شود و زمینه را برای ورود افراد غیرمجاز به سیستم و اعمال تغییرات مخرب مورد نظر آنها در دستگاههای قربانی فراهم کند. بهروزرسانی منظم بایوس، از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرده و امنیت دستگاه شما را تضمین میکند.
بهروزرسانی بایوس در مادربوردهای قدیمی، دردسرهای زیادی داشت و شما باید نسخهی جدید متناسب با بایوس سیستم خود را بهصورت دستی دانلود و نصب میکردید؛ اما با ورود مادربوردهای جدیدتر و لپتاپهای مجهز به این مادربوردها به بازار، کارِ بهروزرسانی بایوس آسانتر از قبل شده است.
نکته: توجه داشته باشید که دستگاه شما در طی مراحل بهروزرسانی، باید به برق متصل باشد و آن را بهاجبار، خاموش یا ریاستارت نکنید. درغیراینصورت، احتمال بهروزرسانی ناقص بایوس وجود دارد و چارهای بهجز مراجعه به تعمیرکار برای عیبیابی بایوس نخواهید داشت.
دقت داشته باشید که ممکن است در حین فرایند نصب، کامپیوتر شما بوق بزند، صفحهی نمایش یا فنهای سیستم خاموش و روشن شوند یا کلید پاور شروع به چشمکزدن کند؛ نگران نباشید، تمام این اتفاقات طبیعی و بخشی از فرایند بهروزرسانی بایوس است.
همچنین درصورتیکه سیستم قدیمی دارید و از رمزگذاری با BitLocker استفاده میکنید، باید پیشاز شروع فرایند بهروزرسانی بایوس، آن را غیر فعال کنید. در غیراینصورت، پس از بهروزرسانی بایوس و در نوبت بعدی که کامپیوتر یا لپ تاپ خود را روشن میکنید، کلید بیت لاکر تشخیص داده نمیشود و با مشکل مواجه میشوید.
آپدیت بایوس از طریق سایت سازندهی مادربورد
دانلود و نصب نسخههایی که برندهای تولیدکنندهی مادربوردها یا لپتاپها، بهصورت دورهای منتشر میکنند، قدیمیترین روش بهروزرسانی بایوس است. این روش در مقایسه با دو روشی که در ادامه توضیح میدهیم، پیچیدگی بیشتری دارد و برای استفاده از آن، باید دقت بالایی داشته باشید تا دقیقاً همان نسخهی صحیح بایوس سیستم خود را دانلود و نصب کنید.
بهروزرسانی بایوس از طریق Windows Update
در برخی از لپ تاپهای جدید بعضی از برندها مانند ایسوس یا کامپیوترهایی که از مادربوردهای جدید استفاده میکنند، امکان بهروزرسانی بایوس از طریق بخش آپدیت ویندوز وجود دارد؛ البته برای انجام این کار، شرط دیگری نیز باید رعایت شود.
ویندوز ۸٫۱ و نسخههای قبل از آن، قابلیت بهروزرسانی خودکار بایوس از طریق بخش Windows Update را ندارند؛ ازاینرو، سیستم شما حتماً باید از ویندوز ۱۰ یا ۱۱ استفاده کند. درصورتیکه کامپیوتر یا لپتاپ شما واجد چنین شرایطی است، برای بهروزرسانی بایوس از بخش آپدیت ویندوز میتوانید مطابق مراحل زیر پیش بروید:
- در نوار جستجوی ویندوز عبارت Windows Update settings را تایپ کرده و روی Open کلیک کنید.
- روی گزینهی Check for updates کلیک کنید.
- اگر شرکت سازندهی لپ تاپ یا مادربورد کامپیوترتان، بهروزرسانی جدیدی را برای بایوس سیستم شما منتشر کرده باشد، میتوانید آن را در این بخش و در بین بهروزرسانیها ببینید. این بهروزرسانی بهصورت گزینهی System Firmware یا اسم سازنده + Firmware (مانند ASUS Firmware) است. اگر این بهروزرسانی بهصورت خودکار دانلود و نصب نشد، باید روی گزینهی Install now در جلوی بهروزرسانی بایوس کلیک کنید تا مراحل دانلود و نصب آغاز شود.
گاهی اوقات ممکن است این بهروزرسانی را در مسیر بالا پیدا نکنید. در این حالت، تنها کافی است که از بخش Windows Update وارد قسمت View optional updates شوید تا بتوانید بهروزرسانی مربوط به بایوس را ببینید.
- پس از راهاندازی و بر اساس مدل لپتاپ یا مادربورد کامپیوتر شما، صفحهای مشابه تصاویر زیر را برای BIOS یا UEFI خواهید دید. در این صفحه، نیازی نیست که شما کار خاصی انجام دهید و تمام مراحل بهروزرسانی BIOS بهطور خودکار پیش میرود.
- پس از اتمام و تکمیل مراحل بهروزرسانی، میتوانید از بخش Update history، اطلاعات دادههای بهروزرسانی قبلی را مشاهده کنید.
بهروزرسانی BIOS از طریق خود بایوس
گاهی اوقات، برخی از مدلهای بایوس یا UEFI تولید شده توسط برندهای ایسوس یا اچ پی، امکان بهروزرسانی مستقیم از طریق اینترنت را دارند. در این حالت احتمال بروز خطا در مراحل بهروزرسانی نیز، تا حد زیادی کاهش مییابد. در ادامه، مراحل بهروزرسانی بایوس لپ تاپ ایسوس را از طریق اتصال به اینترنت، توضیح خواهیم داد.
- پس از روشنشدن کامپیوتر یا لپتاپ و پس از مشاهدهی لوگوی سازنده لپتاپ یا مادربورد، یکی از کلیدهای Esc ،F1،F2،F10،F11،F12 یا Delete را فشار دهید. در مادربوردها و لپتاپهای ایسوس، کافی است یکی از کلیدهای Delete یا F2 را در زمان روشنشدن کامپیوتر فشار دهید تا وارد منوی بایوس شوید. برای اطلاع دقیق از از نحوهی انجام اینکار میتوانید آموزش ورود به بایوس را مطالعه کنید.
- پس از مشاهدهی منوی تنظیمات بایوس، دکمهی F7 را فشار دهید یا روی گزینهی Advanced Mode در پایین صفحه کلیک کنید.
- گزینهی Advanced را از بالای صفحه انتخاب کنید.
- روی ASUS EZ Flash 3 Utility کلیک کنید.
- گزینهی Update BIOS via Internet را انتخاب کنید.
- روی گزینهی DHCP کلیک کنید.
- گزینهی OK را انتخاب کنید تا مراحل دانلود نسخهی جدید بایوس آغاز شود.
- پس از اتمام دانلود نسخهی جدید بایوس، دوباره روی گزینهی OK کلیک کرده و صبر کنید تا کامپیوتر یا لپتاپ شما دوباره راهاندازی شود و نسخهی جدید بایوس را نصب کند.
آموزش بهروزرسانی بایوس از طریق سایت سازندهی مادربورد
تفاوتی ندارد که لپتاپ یا مادربورد کامپیوتر شما، محصول کدام برند باشد؛ درهرصورت، لازم است تا پیش از مراجعه به سایت سازنده برای دریافت نسخهی جدید بایوس، نسخهی فعلی بایوس، نوع بایوس و ترجیحاً مدل سیستم خود را بدانید. برای این کار، مطابق مراحل زیر پیش بروید:
- عبارت msinfo32 را در کادر جستجو در نوار ابزار ویندوز ۱۰ یا ۱۱ سیستم خود وارد کنید. سپس روی گزینهی Open در زیر عبارت System Information کلیک کنید.
- از بخش System Summary میتوانید مدل سیستم، نسخهی فعلی بایوس و نوع بایوس را ببینید و پس از آن، بهتناسب برند سازندهی لپتاپ یا مادربورد کامپیوتر خود، طبق آموزشهای بخش بعد، بایوس را بهروزرسانی کنید.