مرزهای قدرت درحال تغییر: آیا زنان در ورزش‌های استقامتی از مردان پیشی گرفته‌اند؟
جیب نیوز – در حالی که مردان هنوز در بیشتر رشته‌های ورزشی رکورددار هستند، زنان در رقابت‌های فرا استقامتی آرام‌آرام پا را از مرز برابری فراتر می‌گذارند. داده‌های جدید از مسابقه‌ای طاقت‌فرسا در آلاسکا، نشان می‌دهد که توانایی فیزیولوژیکی زنان در مصرف بهینه‌ی انرژی، سوختوساز مبتنی بر چربی و تاب‌آوری در سرما، به آن‌ها برتری‌هایی واقعی در مسیرهای طولانی می‌دهد.
به گزارش زومیت، در بیشتر رشته‌های ورزشی، مردان همچنان در صدر جدول عملکرد قرار دارند، اما فاصله‌ای که زمانی خیلی دور به‌نظر می‌رسید، اکنون هر سال کوچک‌تر می‌شود. در بعضی از سخت‌ترین مسابقات استقامتی، زنان نه‌تنها به سطح مردان رسیده‌اند، بلکه نشانه‌هایی از پیشی‌گرفتن آن‌ها نیز دیده می‌شود.
در سال ۱۹۸۵ بود که لیبی ریدلز، با عبور از خط پایان یکی از طاقت‌فرساترین مسابقات جهان، نام خود را در تاریخ ثبت کرد. مسابقه‌ی «ایدیتارود تریل» که در آن تیم‌هایی از سگ‌های سورتمه‌ای با همراهی انسان‌ها، مسافتی حدود ۱٬۵۰۰ کیلومتر را در زمستان آلاسکا طی می‌کنند، تا آن زمان قلمرویی کاملاً مردانه به‌حساب می‌آمد. اما ریدلز آمد و همه‌چیز را عوض کرد. او نخستین زنی بود که برنده‌ی این رقابت شد و پیروزی‌اش به قدری الهام‌بخش بود که تی‌شرت‌هایی با شعار «آلاسکا: جایی که مردان، مرد هستند و زنان، قهرمان ایدیتارود» به فروش رفتند.
نام‌آور بعدی میدان، سوزان بوچر، در چهار سال از پنج سال بعدی به مقام قهرمانی ایدیتارود رسید و بارها رکورد مسابقه را جابه‌جا کرد. حتی در همان سال ۱۹۸۵ نیز ممکن بود هر دو مقام اول به زنان برسد، اگر گوزنی خشمگین، سگ‌های تیم بوچر را از پا درنمی‌آورد. از آن پس، اگرچه قهرمانی دوباره به مردان بازگشت، اما افسانه‌ی شکست‌ناپذیری آن‌ها نیز دیگر رنگ باخت.
نتایج کسب‌شده توسط زنان در رقابت‌های استقامتی خیره‌کننده است
امروزه در رقابت‌هایی که استقامت نقش اصلی را بازی می‌کند، از جمله شنا در آب‌های آزاد یا دوی فرا استقامتی، زنان نتایج خیره‌کننده‌ای کسب می‌کنند. این موفقیت‌ها در حالی رخ می‌دهد که در رشته‌های کوتاه‌مدت‌تر، همچنان شکاف چشمگیری میان رکورد زنان و مردان دیده می‌شود. همین تضاد، باعث شد که پژوهشگران سال‌ها به دنبال دلایل این پدیده باشند.
به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، تیمی از پژوهشگران از دانشگاه‌های مونتانا و ویسکانسین در مطالعه‌ای جدید، برای بررسی بیشتر این پدیده، مسابقه‌ای را زیر ذره‌بین بردند که در آن، مردان و زنان در آلاسکا، در یک زمین با شرایط برابر، با یکدیگر مسابقه می‌دهند: رقابت اسکی کوهستانی موسوم به «اسکی کلاسیک کوهستان آلاسکا» (AMWSC).
برخلاف ایدیتارود، در رقابت اسکی کلاسیک کوهستان آلاسکا خبری از سگ‌های سورتمه‌ای نیست و شرکت‌کننده‌ها باید تمام مسیر را با اسکی و با تکیه بر توان بدنی خود طی کنند، در حالی که بار سنگینی از تجهیزات، غذا و لباس را نیز حمل می‌کنند. هدف این مسابقه، رسیدن به خط پایان است، نه رقابت برای مقام. اما شرکت‌کنندگان همچنان با انگیزه و سرعت به مسیر ادامه می‌دهند؛ شاید برای این که زودتر به حمام گرم برسند، یا از طوفانی که در راه است، جان سالم به‌در ببرند.
پیروزی در رقابت اسکی آلاسکا به عملکرد فردی بستگی دارد. شرکت‌کنندگان باید مسافت بین ۱۶۰ تا ۲۸۹ کیلومتر را به‌تنهایی و بدون هیچ کمکی طی کنند. شرایط سخت این مسابقه، دانشمندان را بر آن داشت تا در سال ۲۰۱۶، تأثیر آن بر مصرف انرژی و ترکیب بدنی ورزشکاران را مطالعه کنند. مطالعه‌ی تازه نیز با نگاهی مشابه، تأثیر جنسیت را در این زمینه بررسی کرده و داده‌هایی از هشت زن و دوازده مرد شرکت‌کننده را تحلیل کرده است.
با وجود غیررقابتی‌بودن مسابقه اسکی کلاسیک کوهستان آلاسکا و فقدان جایزه برای نفرات برتر، شرکت‌کنندگان همچنان برای رسیدن به پایان مسیر شتاب می‌گیرند. به‌طور متوسط، زنان این مسیر را نیم‌روز دیرتر از مردان به پایان می‌رسانند (۸٫۱ روز در برابر ۷٫۵ روز)، اما بهترین عملکرد زنان، با سریع‌ترین عملکرد مردان برابری می‌کند.
به‌گزارش پژوهشگران، زنان در مسیر مسابقه انرژی کمتری مصرف کردند و نسبت مصرف انرژی به بار حمل‌شده (شامل وزن بدن، غذا، لباس و تجهیزات کمپینگ) در آن‌ها پایین‌تر بود. در هر دو گروه، میزان مصرف انرژی یکی از بالاترین مقادیر ثبت‌شده تاکنون برای هر جنس بوده است.
هرچه مدت و شدت رقابت بیشتر می‌شود، مزیت‌های مردانه نیز بیشتر کاهش می‌یابد
تحلیل پژوهشگران، بخشی از وضعیت را به افزایش سوختوساز در مواجهه با سرمای شدید نسبت می‌دهد. نتایج همچنین با مطالعات پیشین هماهنگ است که نشان می‌دهند زنان، شاید مقاومت بیشتری در برابر خستگی عملکردی داشته باشند. یکی از دلایل این امر، تفاوت در سوختوساز بدن است: زنان به‌طور متوسط انرژی خود را در مدت زمان‌های طولانی‌تر، از چربی‌ها می‌گیرند و از ظرفیت اکسیداسیون میتوکندریایی بالاتری برخوردار هستند.
تفاوت در عملکرد ورزشکاران زن و مرد در بیشتر ورزش‌ها، بی‌شک ریشه‌های زیستی دارد، اگرچه شرایط بیناجنسی یا کروموزوم‌های غیرمعمول این موضوع را پیچیده‌تر می‌کند. با‌این‌حال، عوامل اجتماعی هم نقش مهمی دارند. برای نمونه، همچنان احتمال کمتری دارد که دختران از کودکی به ورزش تشویق شوند. در حال حاضر نمی‌توان سهم دقیق این دو عامل را تعیین کرد.
با وجود ابهام‌ها، نکته‌ای واضح است: هرچه مدت و شدت رقابت بیشتر می‌شود، مزیت‌های مردانه نیز بیشتر کاهش می‌یابد. تا سال ۱۹۷۲ زنان اجازه‌ی شرکت در ماراتن بوستون را نداشتند و در سال ۱۹۶۷، زنی که تلاش کرد در مسابقه بدود، توسط مدیر مسابقه مورد حمله قرار گرفت. در آن زمان ادعا می‌شد زنان توان دویدن در چنین مسافتی را ندارند.
در عصر حاضر، رکورد زنان در ماراتن فقط ۸ درصد از رکورد مردان کندتر است و این فاصله، با سرعت در حال کاهش است. در مقابل، اختلاف رکوردها در رشته‌های کوتاه و میانه حدود ۱۰ درصد و روند کاهش نیز آهسته‌تر است.
در پایان، مطالعه نتیجه می‌گیرد که وقتی شرایط سخت می‌شود، بدن زنان عملکردی نزدیک به مردان و گاهی حتی بهتر از آن‌ها، نشان می‌دهد. شاید زمانی برسد که زنان نه‌تنها در استقامت، بلکه در بازتعریف قدرت، کلیشه‌ها را از پیش تعریف کنند و در دشوارترین رقابت‌های ورزشی، جایگاه اول را به‌طور مستمر در اختیار بگیرند.
